Γνώριζε ότι θα έπιανε δουλειά στις 15 Μαρτίου. Ο Γιώργος Ρήγγας, εποχικός υπάλληλος σε μεγάλη τουριστική μονάδα της Αττικής, είχε προγραμματίσει μια ολόκληρη χρονιά με βάση την παραπάνω ημερομηνία. Τα μέτρα για τον κορωνοϊό, όμως, κλιμακώθηκαν πολύ γρήγορα. Ακυρώθηκαν όλες οι πτήσεις από Ιταλία, έπειτα έκλεισαν τα σύνορα για υπηκόους τρίτων χωρών και μια εβδομάδα αργότερα η Ελλάδα μπήκε σε γενικό lockdown.
Ο τουρισμός και ο επισιτισμός πλήττονται άμεσα από τον κορωνοϊό. Αυτό θα αποτυπωθεί στους αριθμούς και τις πρώτες εικόνες από τις ξαπλώστρες το φετινό καλοκαίρι. Οι ξενοδόχοι υπολογίζουν ότι θα χαθούν 38.200 θέσεις εργασίας και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων χαρακτηρίζει το δεύτερο τρίμηνο του 2020 ουσιαστικά χαμένο, έστω και αν η χώρα μας θεωρείται ότι μπορεί να ανακάμψει πιο γρήγορα από άμεσους ανταγωνιστές της, όπως η Ιταλία και η Ισπανία. «Το Πάσχα χάθηκε και δεν ξέρουμε πότε θα ξεκινήσουμε. Μόνο στη μονάδα που εργάζομαι απασχολούνται τον Αύγουστο 500 άτομα. Είναι πολύ μεγάλο πλήγμα. Και οι εποχικοί, στους οποίους στηρίζεται η τουριστική βιομηχανία, είναι οι περισσότεροι ευάλωτοι» λέει ο κ. Ρήγγας.
Όταν περάσει η κρίση του Covid19, η Ελλάδα θα είναι μία άλλη χώρα στα εργασιακά. Η επιστροφή στο λεγόμενο new normal εκτιμάται ότι θα γίνει με πολύ πιο αργό ρυθμό από αυτόν με τον οποίο φθάσαμε ως εδώ. Κι επίσης, με εντελώς διαφορετικά δεδομένα. Η ρευστή κατάσταση αποτυπώνεται στην έκθεση World Economic Outlook, The Great Lockdown του ΔΝΤ η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στις 14 Απριλίου. Για την Ελλάδα το 2020 προβλέπεται ύφεση 10% και αύξηση της ανεργίας στο 22,3% από το 17,3% του 2019. Την ίδια στιγμή, η πρόβλεψη για το 2021 είναι ότι η ελληνική οικονομία θα μπει σε τροχιά ανάκαμψης 5,1% και η ανεργία θα υποχωρήσει στο 19%.
Τα στοιχεία του μηνιαίου δελτίου του ΣΕΒ, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 23 Απριλίου, είναι αποκαλυπτικά: οι επιχειρήσεις που ανέστειλαν τη λειτουργία τους με κρατική εντολή αποτελούν το 14,6% του συνόλου (206.000) και αυτές απασχολούν έναν στους τέσσερις εργαζόμενους στην Ελλάδα (1.063.098 άτομα). Οι επιχειρήσεις που είναι σε αναστολή λειτουργίας είχαν κύκλο εργασιών 6,4 δισ. ευρώ το 2ο τρίμηνο του 2019 και και μόλις το 1,6% από αυτές έχει δυνατότητα διενέργειας ηλεκτρονικών συναλλαγών. Πιο ειδικά, σε αναστολή λειτουργίας βρίσκεται το 80-90% των επιχειρήσεων στους κλάδους των καταλυμάτων, της εστίασης, της εκπαίδευσης, και των δραστηριοτήτων άθλησης, διασκέδασης και ψυχαγωγίας, με το 90% και άνω των απασχολουμένων τους να βρίσκονται σε αναγκαστική αργία.
Τα πρώτα σημάδια της πανδημίας στην ελληνική αγορά εργασίας καταγράφηκαν στις βιομηχανίες για τις οποίες η ηλεκτρική ενέργεια είναι σημαντικό τμήμα του κόστους παραγωγής. Στις 30 Μαρτίου η Βιοχάλκο ανακοίνωσε την αναστολή πέντε θυγατρικών της μονάδων χάλυβα στην Ελλάδα για έναν μήνα. Η απόφαση ελήφθη, όπως σημειώνεται, λόγω των ήδη κακών συνθηκών στη διεθνή αγορά, που επιδεινώθηκαν από την πανδημία. Το πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας μείωσε δραστικά τη ζήτηση χάλυβα. «Τα μέτρα στην παρούσα φάση εκτιμάται ότι θα ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις, τόσο στο κόστος όσο και στη ρευστότητα των εταιρειών, διασφαλίζοντας παράλληλα την εφοδιαστική αλυσίδα των χαλυβουργικών προϊόντων», ανέφερε η εταιρεία.
Ο Γιώργος Βασιλείου εργάζεται στη Σιδενόρ, θυγατρική της Βιοχάλκο στη Θεσσαλονίκη. Το μεγαλύτερο μέρος των 250 εργαζομένων της μονάδας βρίσκεται σε διαθεσιμότητα, λαμβάνοντας το 60% του μισθού του. Η ανησυχία για την επόμενη μέρα είναι μεγάλη.
Αυτήν τη στιγμή παίρνουμε 60% του μισθού μας 50% από τον εργοδότη και 10% από τον ΟΑΕΔ, και δεν ξέρουμε τι θα γίνει μετά τις 4 Μαΐου που θα επιστρέψουμε στη δουλειά, δεν μας έχουν πει τίποτα ακόμη και δεν μπορούμε να ξέρουμε.
Οπωσδήποτε υπάρχει ανησυχία. Υπάρχει, γιατί αν δεν ήταν τα νούμερα καλά τους πρώτους μήνες του 2020, οπωσδήποτε από εδώ και πέρα θα συνεχιστεί αυτό το πράγμα και υπάρχει ανησυχία.
Ο κορωνοϊός στην Ελλάδα προσέβαλε τους παραδοσιακά προβληματικούς κλάδους, ακόμη και αν είχαν εμφανίσει το τελευταίο διάστημα σημαντικά σημάδια ανάκαμψης. Τα δύο παραπάνω χαρακτηριστικά συμπυκνώνονται στην ελληνική κλωστοϋφαντουργία. Από την αρχή της κρίσης της πανδημίας, με δεδομένη την πτώση της παραγωγής έως και στο 90% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, ιστορικές μονάδες όπως η Βαρβαρέσος, η Επίλεκτος, η Φιερατέξ και η Κλωστοϋφαντουργία Ναυπάκτου, προχώρησαν σε αναστολή των εργασιών τους.
Ο Παναγιώτης Κουτσουπιάς εργάζεται 30 χρόνια στην κλωστοϋφαντουργία Βαρβαρέσος στη Νάουσα. Ο ίδιος περιγράφει ότι το εργοστάσιο έκλεισε αρχικά για μία εβδομάδα κι έπειτα η εταιρεία ζήτησε να εργαστεί ένα μέρος των 220 εργαζόμενων, καθώς έπρεπε να παραδοθεί μια επείγουσα παραγγελία στη Γερμανία.
Αυτή τη στιγμή το εργοστάσιο δουλεύει με το 1/3 του προσωπικού και τα υπόλοιπα 2/3 έχει μπει στο πρόγραμμα του Εργάνη μέχρι νεωτέρας. Η επιδημία είναι σε εξέλιξη και δεν ξέρει κανείς πότε θα λειτουργήσει το εργοστάσιο.
Φυσικά μας ανησυχεί. Γιατί όπως βλέπουμε την κατάσταση, δεν θα τελειώσει ούτε σε έναν μήνα ούτε σε δύο μήνες. Και τα μέτρα που έχουν παρθεί από πλευράς κυβέρνησης, είναι για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Τώρα μετά, αφού ολοκληρωθεί το πρόγραμμα της Εργάνης, θα ανακοινωθεί άλλο πρόγραμμα, θα πάμε στη δουλειά, και αν θα πάμε, πώς θα πάμε; Με ποια κριτήρια;
Σύμφωνα με την τελευταία επικαιροποιημένη έρευνα του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδας, έως τις 31 Μαρτίου μία στις τέσσερις μονάδες στην περιφέρεια είχε αναστείλει τη λειτουργία της. Το 90% των μεταποιητικών επιχειρήσεων ανέφερε ότι πλήττεται από την πανδημία. Η μείωση του κύκλου εργασιών έως το τέλος της χρονιάς εκτιμάται κατά μέσο όρο στο 60% με σημαντικότερες επιπτώσεις στα δομικά υλικά (80%), την παραγωγή μηχανολογικού εξοπλισμού για τη βιομηχανία (67%), τη μεταποίηση νωπών κτηνοτροφικών προϊόντων (62%), τα ποτά (58%), την κλωστοϋφαντουργία (42%) και τη βιομηχανία ξύλου (34%).
ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Η νέα συνθήκη στα εργασιακά δεν αφορά μόνο τους παραδοσιακούς παραγωγικούς κλάδους ούτε μπορεί να ερμηνευτεί από τον μανιχαϊστικό συνδικαλισμό των 80s. Η τηλεργασία, οι συσκέψεις μπροστά σε μια οθόνη και το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι οι καινούριες ψηφίδες στη μεγάλη εικόνα. Κι έπειτα, τα μέτρα – σε πρώτη φάση τουλάχιστον – δεν αφορούν μόνο τους αδύναμους, αντίθετα λειτουργούν οριζόντια, επηρεάζοντας υπαλλήλους γραφείου, στελέχη και μάνατζερ.
Η πανδημία καθιέρωσε την τηλεργασία ως καθεστώς ανάγκης. Είναι τόσο κυρίαρχος ο νέος τρόπος δουλειάς, σε βαθμό που η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα εξέδωσε οδηγίες για την πρόσβαση στο διαδίκτυο, τη χρήση εφαρμογών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ανταλλαγής μηνυμάτων και τον τρόπο πραγματοποίησης τηλεδιασκέψεων.
Ειδικά στην περίπτωση των συσκέψεων από απόσταση διαβάζουμε ότι «θα πρέπει να αξιοποιούνται πλατφόρμες που υποστηρίζουν υπηρεσίες ασφαλείας (κρυπτογράφηση). Για παράδειγμα, θα πρέπει να αποφεύγεται λογισμικό τηλεδιάσκεψης το οποίο δεν εξασφαλίζει κρυπτογράφηση από άκρη σε άκρη (end-to-end encryption)» κι επίσης ότι θα πρέπει να γίνεται «προσεκτική μελέτη των όρων χρήσης και των όρων προστασίας προσωπικών δεδομένων κατά την επιλογή της λύσης τηλεδιάσκεψης» – πιο απλά: προσέξτε τι κάνετε μπροστά σε μια οθόνη και συνηθίστε το.
Ο σκοπός αυτού δεν είναι η κατασκοπία, αλλά απλώς να εξασφαλιστεί ότι τα δεδομένα των πελατών μας θα παραμείνουν ασφαλή, όσο θα τα χειρίζεστε.
Την πρώτη εβδομάδα της εφαρμογής των μέτρων, εργαζόμενοι στην Teleporformance Greece στην Αθήνα έλαβαν ένα email με το οποίο ενημερώνονταν για τον εξοπλισμό που θα παραλάμβαναν ώστε να δουλέψουν από το σπίτι. Η εταιρεία εξηγούσε ότι θα στείλει στον καθένα επιπλέον μία webcamera. «Ο σκοπός αυτού δεν είναι η κατασκοπία, αλλά απλώς να εξασφαλιστεί ότι τα δεδομένα των πελατών μας θα παραμείνουν ασφαλή, όσο θα τα χειρίζεστε», έγραφε το εταιρικό μήνυμα.
Οι εργαζόμενοι αντέδρασαν και η εταιρεία απάντησε ότι η χορήγηση του εξοπλισμού προβλέπεται από τη νομοθεσία για την τηλεργασία, σημειώνοντας ότι δεν περιλαμβάνεται εξοπλισμός καταγραφής εικόνας. Εντέλει, το σχέδιο με την κάμερα εγκαταλείφθηκε με την ανεπίσημη δικαιολογία ότι «η εταιρεία εμπιστεύεται το ότι γνωρίζετε πώς πρέπει να δουλέψετε». Η Teleperformance είναι μια πολυεθνική με χιλιάδες εργαζόμενους στην Αθήνα, η οποία παρέχει τηλεφωνική και τεχνική υποστήριξη για λογαριασμό άλλων εταιρειών. Στην πράξη είναι το μεγαλύτερο call center σήμερα στην Ελλάδα.
Στο τέλος Μαρτίου υπήρξε η πρώτη γνωστή απόφαση ελληνικού δικαστηρίου, η οποία λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις της πανδημίας του Covid19 στα εργασιακά. Πρόκειται για απόφαση του Ειρηνοδικείου Παγγαίου στην Καβάλα στις 30 Μαρτίου, το οποίο εξέτασε την αίτηση γυναίκας που είχε ενταχθεί στον Νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Η ίδια εργάζεται περιστασιακά σε καφετέρια το καλοκαίρι και το βασικό της εισόδημα συμπληρώνει η σύνταξη χηρείας προς εκείνη και τον ανήλικο γιος της. Λόγω της πανδημίας, ζήτησε αναπροσαρμογή των δόσεων που καταβάλλει στην τράπεζα.
«Οι μηνιαίες δόσεις της θα διαμορφωθούν στο ποσό των 90,28 ευρώ και θα ξεκινήσουν να καταβάλλονται εντός του πρώτου τριημέρου του Αυγούστου του έτους 2020 και όχι από τον πρώτο μήνα μετά την έκδοση της παρούσας, δεδομένου ότι τα εισοδήματά της θα περιορισθούν κατά το επόμενο τρίμηνο λόγω της γενικής κάμψης της οικονομίας εξαιτίας των κατεπειγόντων μέτρων αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της εμφάνισης του κορωνοϊό Covid19 και της ανάγκης περιορισμού της διάδοσής του», σημειώνεται στη δικαστική απόφαση.
ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ
Το τελευταίο διάστημα η οικονομία είχε αρχίσει να σταθεροποιείται και εμφανίστηκε μια τάση μείωσης της ανεργίας και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, έστω με την ανισορροπία της έμφασης στις ελαστικές μορφές.
Ο Γιώργος Αργείτης είναι καθηγητής στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Αθήνας κι επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου ΙΝΕ ΓΣΕΕ. Όπως λέει, η ελληνική αγορά εργασίας βγήκε από την δεκαετή κρίση χρέους τραυματισμένη. «Το τελευταίο διάστημα η οικονομία είχε αρχίσει να σταθεροποιείται και εμφανίστηκε μια τάση μείωσης της ανεργίας και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, έστω με την ανισορροπία της έμφασης στις ελαστικές μορφές», λέει ο κ. Αργείτης.
«Ώσπου φθάνουμε στη φάση του κορωνοϊού. Εδώ υπήρξε μια θεσμική παρέμβαση από την πλευρά της κυβέρνησης, στην προσπάθεια να διατηρήσει θέσεις εργασίας. Επέτρεψε σε επιχειρήσεις να αναστείλουν τη δραστηριότητά τους, προκειμένου να προστατευθεί η δημόσια υγεία. Επιπλέον, επέτρεψε την αναστολή συμβάσεων εργασίας ως ένα μέσο ένταξης των εργαζομένων στο σύστημα ενίσχυσης εισοδήματος, τη γνωστή αποζημίωση ειδικού σκοπού των 800 ευρώ».
Ο καθηγητής Γ. Αργείτης παρομοιάζει τις επιπτώσεις της πανδημίας στην αγορά εργασίας με τις συνθήκες ενός πολέμου. Ο ίδιος σημειώνει ότι πρόκειται για ένα «ισχυρό εξωγενές σοκ» με ευρωπαϊκή και διεθνή διάσταση και ως εκ τούτου απρόβλεπτη εξέλιξη.
Αυτό το παρακολουθούμε πολύ αυστηρά στο επόμενο χρονικό διάστημα, υπάρχει ανησυχία, ότι σίγουρα κάποιες θέσεις εργασίας θα χαθούν, κυρίως στους κλάδους που θα χτυπηθούν, μιλάω κυρίως για τον τουρισμό, ένα κομμάτι του επισιτισμού που έχει περιοδικότητα, ίσως και κάποιοι άλλοι κλάδοι. Από εκεί θα προκύψει ανεργία.
Είναι μια μεταβατική περίοδος, μια πραγματικά πολύ περίεργη κατάσταση, είναι αυτό που λένε «συνθήκες πολέμου», ένα ισχυρό εξωγενές σοκ, που έχει όχι μόνο εθνική διάσταση, αλλά και ευρωπαϊκή και διεθνή διάσταση, και πρέπει να υπάρξουν σαφείς εξελίξεις σε πολλά επίπεδα, έτσι ώστε να διαμορφωθεί τελικά το πού θα πάει η οικονομία και η αγορά εργασίας.
Το δεύτερο τρίμηνο θα δείξει, θα είναι σοκαριστικά τα στοιχεία, αλλά ταυτόχρονα θα έχουν και στοιχεία πλασματικότητας, γιατί δεν θα ξέρουμε, όταν θα επανεκκινηθεί η οικονομία, πόσοι από την πιθανή ανεργία που τώρα θα φανεί θα επιστρέψουν, τι θα απομείνει, με τι μορφές εργασίας, αυτά όλα είναι τελείως ανοιχτά ζητήματα.
41.903 ΧΑΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Το «ισχυρό εξωγενές σοκ», για το οποίο μιλά ο επιστημονικής διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, αποτυπώνεται στα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη» του Υπουργείου Εργασίας. Στο τελευταίο τεύχος σημειώνεται ότι τον Μάρτιο χάθηκαν 41.903 θέσεις εργασίας. Πρόκειται για αρνητικό ρεκόρ 19 ετών, πολύ χειρότερο ακόμη και από τον αντίστοιχο μήνα το 2011 και το 2012, δηλαδή της πρώτης περιόδου των μνημονίων, όταν το ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων είχε φθάσει έως το -7.500.
Πηγή στοιχείων ΕΡΓΑΝΗ
Πηγή στοιχείων ΕΡΓΑΝΗ
Αυτό που συνέβη στην περίπτωση του κορωνοϊού δεν είναι ότι έγιναν απολύσεις όσο το ότι δεν έγιναν προσλήψεις, ειδικά εποχικές στον τουρισμό και τον επισιτισμό. Πιο ειδικά, καταγράφηκαν 103.002 προσλήψεις και ταυτόχρονα 144.905 καταγγελίες συμβάσεων, λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου και οικειοθελείς αποχωρήσεις. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος, τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι είχαν γίνει οι διπλάσιες προσλήψεις (202.157).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του «Εργάνη» το σοβαρότερο πλήγμα υπέστησαν οι υπηρεσίες εστίασης, οι μεταφορές, η διασκέδαση και τα καταλύματα. Δεν είναι μόνο αυτό. Στα ίδια στοιχεία σημειώνεται ότι τουλάχιστον μία στις δύο προσλήψεις (52,49%) της περιόδου Ιανουαρίου-Μαρτίου 2020 αφορά ευέλικτη μορφή απασχόλησης (μερική και εκ περιτροπής).
Πηγή στοιχείων ΕΡΓΑΝΗ
Το ισοζύγιο (σσ: προσλήψεων-απολύσεων) του μήνα έλαβε τη δυσμενέστερη αρνητική τιμή του στις 20 Μαρτίου και έκτοτε παρουσίασε τάσεις βελτίωσης, γεγονός που αντανακλά την ευεργετική σταθεροποιητική επίδραση των μέτρων, που λάβαμε στην αγορά εργασίας
«Το ισοζύγιο (σσ: προσλήψεων-απολύσεων) του μήνα έλαβε τη δυσμενέστερη αρνητική τιμή του στις 20 Μαρτίου και έκτοτε παρουσίασε τάσεις βελτίωσης, γεγονός που αντανακλά την ευεργετική σταθεροποιητική επίδραση των μέτρων, που λάβαμε στην αγορά εργασίας», δηλωσε ο Υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης.
«Μέτρα έκτακτα, αναγκαία και προσωρινά, με τα οποία προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ταυτόχρονα μία ομπρέλα προστασίας για εργαζόμενους και επιχειρήσεις. Μέτρα τα οποία είναι ήδη γνωστά σε όλους, όπως αποτυπώθηκαν με τις μέχρι τώρα Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, με κοινό παρανομαστή την ακύρωση των απολύσεων και τη ρήτρα διατήρησης θέσεων εργασίας», πρόσθεσε ο ίδιος.
Αυτό πράγματι ισχύει, όμως ο Γ. Βρούτσης λέει τη μισή αλήθεια. Διότι ναι μεν το ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων σταθεροποιείται μετά την ανακοίνωση των μέτρων, ωστόσο παραμένει σταθερό κατά μέσο στο -41.000. Το iMEdD επεξεργάστηκε τα επίσημα στατιστικά στοιχεία σε συνδυασμό με τα κρίσιμα γεγονότα για τη διαχείριση της πανδημίας τον μήνα Μάρτιο. Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφεται μεταξύ 15 και 20 Μαρτίου. Στις 17 Μαρτίου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κάνει το δεύτερο διάγγελμα, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «είμαστε σε πόλεμο» και ότι «ο εχθρός είναι αόρατος, αλλά όχι ανίκητος».
Την επομένη κλείνουν τα εμπορικά καταστήματα, όμως την ίδια μέρα ανακοινώνονται τα έκτακτα μέτρα στήριξης (ειδική αποζημίωση 800 ευρώ, αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων, μέτρα ενίσχυσης ευελιξίας για επιχειρήσεις, απαγόρευση απολύσεων κλπ.). Στις 19 Μαρτίου ο πρωθυπουργός κάνει νέο διάγγελμα, ανακοινώνοντας μέτρα στήριξης 10 δισ. ευρώ για εργαζόμενους και επιχειρήσεις. Έκτοτε, το ισοζύγιο θέσεων εργασίας σταθεροποιείται.
Ο διαδραστικός χάρτης του iMEdD Lab καταγράφει την εξάπλωση του COVID 19 στην Ελλάδα και τον Κόσμο
Covid19 ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΝΟΤΟ
Την ίδια στιγμή, μια ομάδα ερευνητών στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου αποτυπώνει την εξάπλωση της πανδημίας ανά περιφέρεια τεσσάρων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου (Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος) και παράλληλα τις επιπτώσεις του στην απασχόληση και τη νεανική ανεργία. Επικεφαλής της ομάδας είναι Στέλιος Γκιάλης, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Γεωγραφίας και επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος YouthShare. H αποτύπωση των δεδομένων γίνεται με online χάρτες και ανάλυση δεικτών που λαμβάνει και επεξεργάζεται καθημερινά η ομάδα από ευρωπαϊκές και εθνικές πηγές.
Κρεβάτια νοσοκομείων ανά 1.000 κατοίκους
Ο κ. Γκιάλης εξηγεί ότι οι τα κρούσματα και οι θάνατοι από κορωνοϊό ανά περιφέρεια δεν θα έχουν αναλογική σχέση με τις επιπτώσεις στην οικονομία και τις εργασιακές σχέσεις. «Αυτό είναι προς το παρόν υπόθεση εργασίας, όμως φαίνεται ότι ο ιταλικός Βορράς, για παράδειγμα, μπορεί μεν να επλήγη περισσότερο από την πανδημία, ωστόσο έχει διαφορετική σύνθεση παραγωγικής βάσης και επομένως μπορεί να επανακάμψει πιο δυναμικά σε σχέση με τον φτωχό ιταλικό Νότο και τη Σικελία».
Οι περιφέρειες του ευρωπαϊκού Νότου γενικότερα, μεταξύ αυτών και οι περισσότερες ελληνικές, εκτιμάται ότι θα δεχτούν τη μεγαλύτερη πίεση. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο επειδή κατά τόπους έχουν ήδη ισχνή οικονομία ή υψηλά ποσοστά ανεργίας, αλλά διότι σε πολλές από αυτές κυριαρχεί εν είδη «μονοκαλλιέργειας» ένας μόνο παραγωγικός τομέας, πιο συγκεκριμένα ο τουρισμός. Στις περιφέρειες με τις πιο αδύναμες παραγωγικές δομές, θα πληγούν περισσότερο τα πιο ευάλωτα τμήματά τους, δηλαδή οι γυναίκες, οι μετανάστες και οι λεγόμενοι NEETs, δηλαδή οι νέοι ηλικίας 15-29 ετών, εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Η ανεργία ανά περιφέρεια
Οι ΝΕΕΤs ανά περιφέρεια
«Μια από τις πιο προνομιακές ελληνικές περιφέρειες, με όρους κατά κεφαλήν ΑΕΠ, είναι το Νότιο Αιγαίο. Είναι από τις πιο πλούσιες ελληνικές περιφέρειες, η μόνη που τείνει να ξεφύγει από τα ευρωπαϊκά δεδομένα, μαζί με την Αττική. Παρουσιάζει, όμως, πολύ έντονη εξάρτηση από τον τουρισμό. Οπότε, μπορεί να δούμε μια ανθεκτική περιφέρεια για τα ελληνικά και διεθνή δεδομένα να βρίσκεται σε δύσκολη θέση μετά την πανδημία», σημειώνει ο κ. Γκιάλης.
Αντίθετα, η Στερεά Ελλάδα που έχει τον μεγαλύτερο βιομηχανικό πυρήνα της χώρας (στον άξονα Οινόφυτα, Σχηματάρι, Χαλκίδα), εκτιμάται ότι θα συμπεριφερθεί καλύτερα, διότι ακριβώς έχει διαφοροποιημένη παραγωγική βάση και η βιομηχανία, ειδικά ο κλάδος των τροφίμων, παρά τις δυσκολίες, θα συνεχίσει να λειτουργεί.
————————————————————————————
Τα διαδραστικά γραφήματα του άρθρου έχουν αναπτυχθεί από τον Θανάση Τρομπούκη του iMEdD Lab.
Ο διαδραστικός χάρτης καταγραφής της εξάπλωσης του COVID 19 στην Ελλάδα και τον Κόσμο που παρουσιάζεται στο άρθρο έχει αναπτυχθεί από το iMEdD Lab.
H αποτύπωση των επιπτώσεων στην απασχόληση και τη νεανική ανεργία γίνεται στο άρθρο με online χάρτες και ανάλυση δεικτών που επεξεργάζεται καθημερινά από ευρωπαϊκές και εθνικές πηγές ομάδα ερευνητών στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Στην ερευνητική ομάδα του καθηγητή Γκιάλη που τρέχει το project με τίτλο COVID-19 and Labour in Southern EU Regions, συμμετέχουν οι: Δημήτρης Βούλγαρης, Γεωγράφος, Κώστας Γουρζής, Μηχανικός Χωροταξίας και Ανάπτυξης, Άκης Κανελλέας, ειδικός GIS και Δημήτρης Ψαρολόγος, Γεωγράφος.